Độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự
Với tình hình tội phạm diễn biến ngày càng phức tạp và độ tuổi phạm tội ngày càng trẻ hóa, Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 (BLHS) đã quy định đầy đủ, cụ thể và chi tiết về độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự cho hành vi phạm tội của mình.
Theo đó, BLHS quy định tại Điều 12 như sau:
“Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này”.
Căn cứ vào quy định pháp luật trên, có thể phân chia độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:
- Dưới 14 tuổi: người phạm tội sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên trong một số trường hợp người phạm tội có thể bị đưa vào một số trường giáo dưỡng để giáo dục.
Người dưới 14 tuổi được coi là người chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự hoặc chưa có năng lực trách nhiệm hình sự và không phải chịu trách nhiệm hình sự bởi vì xét về mặt sinh lý trí tuệ của đối tượng này chưa phát triển đầy đủ nên chưa nhận thức được tính nguy hiểm cho xã hội về hành vi của mình, chưa đủ khả năng tự chủ khi hành động. Tuy nhiên trong một số trường hợp người phạm tội sẽ phải đưa vào trường giáo dưỡng để giáo dục. - Từ 14 đến dưới 16 tuổi: Với độ tuổi này người phạm tội thực hiện hành vi vi phạm quy định trong BLHS sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Các tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự được liệt kê cụ thể tại khoản 2 Điều 12 BLHS. Các tội này đều là những tội có tính chất rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.
- Trên 16 tuổi: người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về mọi tội. Mặc dù phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội nhưng pháp luật cũng có quy định riêng về áp dụng hình phạt đối với người phạm tội chưa đủ 18 tuổi nhằm tạo điều kiện cho những người này có cơ hội để sửa sai.
Trên đây là quy định của BLHS hiện hành về độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự.