Vì quan hệ dân sự xuất phát từ sự thỏa thuận ý chí giữa các bên, do đó khi có tranh chấp xảy ra mà không thỏa thuận, thương lượng được, các bên có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trình tự thủ tục khởi kiện vụ án dân sự được quy định rất chi tiết và cụ thể tại Bộ luật tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS). Trong bài viết dưới đây, Luật STC chỉ giới thiệu những nét cơ bản nhất.

1.Quyền khởi kiện vụ án dân sự

• Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
• Cơ quan, tổ chức trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có quyền khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Tòa án bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước thuộc lĩnh vực mình phụ trách.

2. Phạm vi khởi kiện vụ án dân sự

• Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể khởi kiện một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân khác về một quan hệ pháp luật hoặc nhiều quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong cùng một vụ án.
• Nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể cùng khởi kiện một cơ quan, một tổ chức, một cá nhân khác về một quan hệ pháp luật hoặc nhiều quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong cùng một vụ án.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền quy định tại BLTTDS có thể khởi kiện một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân khác về một quan hệ pháp luật hoặc nhiều quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong cùng một vụ án.

3. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự

Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án được quy định tại Điều 26 BLTTDS 2015 bao gồm:

• Tranh chấp về quốc tịch Việt Nam giữa cá nhân với cá nhân.
• Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản.
• Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự.
• Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, trừ trường hợp các bên đều có mục đích lợi nhuận.
• Tranh chấp về thừa kế tài sản.
• Tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
• Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do áp dụng biện pháp ngăn chặn hành chính không đúng theo quy định của pháp luật về cạnh tranh, trừ trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại được giải quyết trong vụ án hành chính.
• Tranh chấp về khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả thải vào nguồn nước theo quy định của Luật tài nguyên nước.
• Tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai; tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng rừng theo quy định của Luật bảo vệ và phát triển rừng.
• Tranh chấp liên quan đến hoạt động nghiệp vụ báo chí theo quy định của pháp luật về báo chí.
• Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu.
• Tranh chấp liên quan đến tài sản bị cưỡng chế để thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
• Tranh chấp về kết quả bán đấu giá tài sản, thanh toán phí tổn đăng ký mua tài sản bán đấu giá theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
• Các tranh chấp khác về dân sự, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.

4. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện. Các quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được thực hiện theo quy định của BLDS 2015.

5. Án phí, lệ phí Tòa án đối với việc giải quyết vụ án dân sự

Giá trị tài sản tranh chấp	Mức án phí
Từ 4.000.000 đồng trở xuống;	200.000 đồng
Từ trên 4.000.000 đồng đến400.000.000 đồng ;	5% giá trị tài sản có tranh chấp.
Từ trên 400.000.000 đồng đến800.000.000 đồng;	20.000.000 đồng + 4% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng.
Từ trên 800.000.000 đồng đến2.000.000.000 đồng;	36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 800.000.000 đồng
Từ trên 2.000.000.000 đồng đến4.000.000.000 đồng;	72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 2.000.000.000 đồng.
Từ trên 4.000.000.000 đồng;	112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 4.000.000.000 đồng.

Để biết rõ hơn về các vấn đề liên quan đến việc khởi kiện vụ án dân sự, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với Công ty chúng tôi để được tư vấn chi tiết.